Cўнгги ўғрилик
Миролим билан танишувим жуда қизиқбўлган. Қандайтанишганимизнииккаламизданбошқаҳечкимбилмасди. Лекинэндименҳаммабилишиниистайман. Гарчибуорқалиўзимнинггуноҳимочилса-да, уялмайман. Чункиҳозирҳаммасиортдақолди...
* * *
Навбатдаги мўлжалим — Миробод туманидаги «банковский дом»лардан бири эди. Бошқаларданфарқим—мен«ов»гакундузичиқаман. Қулайтомоникўп. Биринчидан, кундузкуниодатдашаҳарликларнингҳаммасиишдабўлади. Айнипешинпайтлари«дом»ларнинголдидаодамтугулпашшаҳамбўлмайди. Кейин аксарият касбдошларим кечаси «ишлагани» учун кундузи одамлар хушёрлигини йўқотади. Шунингучунҳамкасбларимгазидравишдакундузи«ишлайман». Ҳалибирормартаишкалқилганимйўқ. Балки, манашувоқеанисабабқилиб, Худомениомонсақлабкелгандир…
Хуллас, ўша куни ҳаммаҳавасбиланбоқадиган«дом»гакелдим. Қайсиуйдакимяшаши, шарт-шароити, фойда-зарари…ҳаммасиниўрганганман. Ўзимкўзлагануйгаяқинлашдим. Эшикниочишқийинбўлмади. Ташқаридаўрнатилгантемирэшикнингфақатбитта«замог»иқулфланганэкан. Ичкаридагинақшинкортахтаэшикочиқ. Ажабланмадим. Чункикўпчиликишгашошаётибэшигинингҳаммақулфиниёпибўтирмайди. Бемалоличкариладим. Кенг, ҳашаматликаридорданўтиб, тўғридагихонагакирдим. Кирдим-у…
Тўғриси, ўғриликкакирганодамни ҳамманарсакутишимумкин. Аммобунақаси... Кўзолдимгабешйилолдин, ўлимтўшагидаётгандадамкелди. Хонатўридагикаравотдарангисап-сариқ, озғин, аммо, қорнидўмбирадайшишибкетганёшгинайигитётарди. Уёнидагихонтахтагачўзилиб, қорниҳалақит бериб пиёлани ололмасди. Юрагим орқагатортибкетди…
Дадам жигар церрози билан оғриб, биройдаўлибқолган. Ўшандаукишинингҳамкўринишишундайэди. Оиладатўнғичфарзандбўлганимучунҳаммаюкменингзиммамгатушган, онамшўрликўзинийўқотибқўйганди. Шулар ёдимга тушиб, хаёлим қочдимиёкиўтараҳмдиллигимсабабми, йигитнингёнигаюгуриббориб, пиёланиқўлигатутқаздим. Уюзимгаажабланибқаради. Шундансўнгўзимҳамтахтадекқотдим. Нимадейман, ахир? Бирорташкилотданкелдим, десам, эшикниўзимнинг калитим билан очдим. Эшик очиқэкан, десам, қўлимдарезинақўлқоп! Бирлаҳзадаҳаммакўчагакирибчиқдим: «йигитниўлдирибгуноҳгаботдим, қўлгатушиб, қамалдим, онамўғрилигимнибилиб, хушинийўқотди…»
Яхшиси, тан оламан, деб тургандим, йигит мени ҳайрон қолдирди:
— Раҳмат, ўтиринг! Росачанқабкетдим…—ушундайдеяпиёладагисувниоғзигаолиб, ёнидагиидишгақайтарибтуфлади.
— Сув ичиш мумкинмасми? — ўзим билмаган ҳолдасаволбердим.
— Рўзадорман… Чанқоққачидолмай, оғзимничайдим. Оғзимқурибкетяпти..
Баттар ҳайратгатушдим. МенгумроҳРамазонойикирибкелганиниҳамунутибюборганэканман.
— Шу ҳолингдарўзатутишгабалоборми? —тилимданбеихтиёршусўзучди.
— Шифо топарман, деган умидда тутаяпман. Уйдагилар қарши…Аммоменоёқтирабтуриболдим. Дори-уколларни ҳамкечқурун, ифторданкейиноляпман. Еётганларимҳамтананиювадиган, тозалайдиган, бақувватқиладиганўт-ўлан-у, мева-сабзавотлар…
— Касалинг нима билмайман-у, аммо шу ҳолингдатезҳазмбўладигановқатейишингкерак, —негадируни«сен»лаб гапирардим. — Менимча, оч ётиш сенга мумкин эмас…
— Дўхтирмисиз, десам… — унинг овоз оҳангида«ўғрилигингизмаълум-у, буниқаерданбиласиз», деганмаънозоҳирэди.
— Кўрмаяпсанми, — қўлларимдагирезинақўлқопгаишорақилдим. —Хирургман. Бир«операция»ни амалга оширгани келгандим…
— Ҳа-а-а, менҳалақитбердим, тўғрими? «Операция»нгизнидавомэттираверинг, индамайман. Сизникўрганимйўқ. Ухлаётганимдакириб-чиққансиз, —уэндижиддийгапираётганди.
— Қўйсанг-чи! Ҳаммасинирасвоқилдинг-ку! —дедим кулиб. Кейин пиёлага ишора қилдим. —Яхшиси, сувданич! Ўзингниқийнабнимақиласан? Жонингшундоқҳамазобда-ку!
— Ҳечқаеримоғриётганийўқ…
— Жигарингми?
— Билмайман! Менга айтишмаяпти. Уч кун бўлди, уйга жавоб бериб юборишди. Менимча, ота-онамга умид йўқ, дейишган, —унингкўзларигаёштўлди. —Аммомененгилмоқчиэмасман! Яшагимкеляпти…Ўшакуникелибоқинтернеттиткиладим. Қизиқмаълумотлартопдим. АмерикаликПолБреггўзинингэлликйилликшахсийтаржибасиданкелибчиқиб, "Мўъжизакорочлик" деб аталган китоб ёзибди. Унда ёзилишича, инсон соғ-саломатбўлайдесаочликбиланўзинидаволашимумкинэкан. ЯнаПайғамбаримизҳам "Рўзатутингларсаломатбўласизлар", деганэканлар. Ажабланарлиси, мутахассисларнингайтишича, кишисоғ-саломатюришиучунйилига 28-32 кун ихтиёрий оч қолишилозим.
— Ука, буларни касал бўлмасдан олдин қилишкеракдир-да! —дедимачиниб.
— Йўқ. ИбнСиноҳамкасалларниочликйўлибиландаволаган. ЯнаСуриябошмуфтийсиШайхАҳмадКуфтаруҳамочликбиландаволабдонгтаратган. МашҳурбоксёрМуҳаммадАлиҳамшукишинингқўлидашифотопибди. Уўзинидаволатишучун 30 миллиондолларсарфлаган, аммобирорнатижагаэришмаган. Йигирмакунликочликдансўнгшифотопибди. Шунингучунменҳамкечаданбуёнрўзатутяпман.
— Менинг дадамнинг ҳам қорнишундайшишибкетганди.
— Давомини айтмай қўяқолинг. Яхшиси, менгаёрдамлашинг, ваннагакиришимкерак.
Уни суяб, зўрғатурғаздим. Ваннагаетгунчатолиқиб, тиктурганчаменгаосилибқолди. Оғирлигиданергакирибкетсамкерак, дебўйладим. Назаримда, қорнидақат-қаттошйиғилгандек…
— Бу азобга чидагандан кўра, ўлиб қўяқолганяхши…—дедиуҳарс-ҳарснафасоларкан. —Лекинодамзотнингўлгисикелмасэкан-да! Менингҳамўлгимкелмаяпти. Ахирэндигинайигирмагакирдим. Ҳалибирортақизнингқўлиниҳам ушлаганим йўқ. Дардингқизбўлмайўл, денг! Ҳазил-да.
Унга раҳмимкелибкетди. Дасткўтариб, ваннагаолибкирдим. Пешанасидагиқатра-қатратерқошибўйлабкўзигатушабошлаганди. Ўшаердагисочиқниолибартдим.
— Раҳмат! Сувни«нормальний»қилибочибберинг. Кетиб қолманг. Шуердатуринг…
— Шу ҳолингдачўмилмоқчимисан? Менсеничўмилтиришгакелганимйўқ! —ўзимчакўнглиникўтармоқчибўлибҳазилқилдим.
— “Зато”, сизни менга Худо юборган. Пешин намозини ўқишниниятқилибўтиргандим. Бироркимнингёрдамисиз ўқийолмайман. Шундайэкан, қолишгамажбурсиз…
— Жа-а-а, қизиқэкансан-ку! Зўрғаюрибсан-у, намозўқиганинггаўлайми?
— Э-э-э, ака… Менинг ўрнимда бўлганингизда, ўлимингиз нақдбўлгандақайҳолгатушардингиз? Одамзотгаумиддеганбиртуйғуберилганки, жонингиз бўғзингиздатурсаҳамсизнитаркэтмайди. Тузалибкетарман, дебумидқиласиз. Кўпэмас, уч-тўртйилумркўрай, уйланай, бола-чақакўрай...
Гапларидан ларзага тушдим. Таҳоратолишидаёрдамлашиб, янакаравотигаолибкелдим.
— Жойнамозимиз қаердалигини ҳамбилмайман. Ўзинамозниҳамшифохонадабирчолўргатди. Савобгақолди, лекин…Шупайтгачақунтқилмадим. Бугуннегадирўқисамми, дебўтиргандим. Манабууйгакиринг, шкафдачойшабларбор. Бирортасиниолибчиқсангиз, жойнамозқиламиз…
Мен сўзсиз унга итоат этаётгандим. Индамай у кўрсатган хонага йўналдим. У ортимдан бақирди:
— Атрофга яхшилаб қаранг, балкисиз«операция»қилишгаарзигуликнарсачиқибқолар. Меннамозўқиётганимдабекорўтирмайсиз…
— Бугунги «операция»ям сен экансан, — дедим мен ҳамбўшкелмай.
— Биринчи намоз ўқишим. Адашсам, кулмангяна…—дедиучойшабниергатўшаётганимда. —Ҳаракатларинияхшибиламан. Сизёнимдатуринг, руку, саждақилаётганимдаёрдамлашасиз…
Уни тирсагидан ушлаб энди турғазаётгандим, эшикочилиб, ўртаёшли чиройли аёл кириб келди. Шошиб қолдим. Ергақарабсаломбердим. Аёлаликолгач, ўғлигаюзланди:
— Доринг бу ўртадаги «аптека»ларда йўқэкан. Излаб-излабиккибекатнаригакетибқолибман, —аёлшундайдеяқўлидагикалитгаишорақилди. —Эшикочиққолган эканми?
Юрагим шув этди. Яхшиям, боя қўлқопимниечибқўйганэканман.
— Ўртоғимнингкелишинисезганэкансиз-да, ойи. Сизкетдингиз, укелди, —убороғирлигинименгаташлаб, онасигақаради.—Касаллигимниэшитибкелибди.
— Вой, ўзим айланай сиздан. Илгари кўрмаган эканман-да, танимадим. Ўғлимнисийлабкелибсиз, раҳмат! Исмингизнима, ўғлим?
Нима дейишни билмай қолдим. Уўрнимгажавобберди:
— Исми — ўғри!
Даҳшатгатушдим. Юрагимдукиллабурабошлади.
“Аблаҳ! Касалбўлсаҳампишиқэкан. Ярамас! Ана, энди қўлгатушдим. Игнаолмайтуриб, қамаламан! Калласинингишлаганиниқаранг! Менинграҳмимникелтириб, онасикелгунчаушлабтурди-я, айёр! Бояўзиоладиганимниолиб, кетишимкеракэди…Шуўйдауниитарасолибқочмоқчибўлдим. Аммо…”
— Ҳазиллашдим, ойи…Лақаби—Ўғри! Исмингизниайтинг, ойимсизбилантанишмоқчи, —менитуртди.
* * *
Ўша куни уларникида кечгача қолибкетдим. Миролимоиладакаттафарзандэкан. Бизнесбиланшуғулланиб, касалиниўтказибюборибди. Отасинингёрдамибиланбештадўконниюрғизаётган экан.
— Вақтингизбўлсаэртагаҳамкелинг. Ойимнингзаруришибор. Иккаламизўтирибмизда! —дедиукетаётганимда.
Қайтибқадамимниҳамбосмоқчиэмасдим. Лекинунингилтижолинигоҳикўзолдимданкетмади. Онасименгаишонибкетганбўлса, қийналибётгандир? Шуни ўйлаб, яна уйига бордим. Тўғрироғи, Рамазонойиўтгунчаборибтурдим. Чункименибуергаҳайратвақизиқишбошлабкеларди. Укўзўнгимдасоғайибборарди. Рост! Рўзаохиридаунингқорнидагишишанчақайтди. Ўзитуриб-ўтирадиганбўлди…Хурсандчилигидан ўзини қўяргажойтополмасди.
— Қара-я, қизларнингқўлиниушлайдиганбўлдинг, —дедимҳазиллашиб.
— Худога шукр! — деди у қувончинияширолмай. —Нега«операция»биланшуғулланишингизни, қандайқилиббуйўлгакирибқолганингизнисуриштирмайман. Бунииккаламиз ҳамунутамиз. Ётибқолишимданолдинбиттадўконимизни«ремонт»қилишгатопширгандим. Ўшанисизгабераман. Биргаишлаймиз. Нимадедингиз?
Мен жон-жон деб рози бўлдим…